Alhoewel de globale markt voor chemische producten tot 2035 meer dan verdubbelt (tot 5,6 triljoen euro), neemt het marktaandeel van Europa verder af. Als de huidige trend zich voortzet, zal Azië over twintig jaar de dominante speler zijn. De Nederlandse chemische industrie speelt nu al in op die ontwikkeling door haar belangen in Azië te vergroten en die in eigen land te verkleinen.

Munich, 20 mei 2015

Dat concludeert Roland Berger in de studie "Chemicals 2035", gearing up for growth, how Europe’s chemical industry can gain traction in a tougher world. Het is de tweede keer dat het adviesbureau een uitvoerige analyse maakt van de stand van zaken in de chemische industrie wereldwijd.

Volgens Roland Berger daalt het marktaandeel van Europa in de chemische industrie, momenteel 19 procent, tot 13 procent in 2035. Azië, nu goed voor een marktaandeel van 53 procent, zal dan liefst 62 procent marktaandeel hebben. In 2000 lag Europa (33 procent) nog voor op Azië (32 procent).

Brandstof

Die omslag is al enige tijd zichtbaar in de Nederlandse chemische industrie, zegt principal Erwin Douma van het kantoor van Roland Berger in Amsterdam. ‘Vraag en aanbod in Azië zijn de brandstof voor de chemiemarkt. In die regio groeien daarom de belangen van bedrijven als DSM en AkzoNobel.’ De investeringen in Azië van Akzo zijn sinds 1999 met 9 procent gegroeid. DSM is erg actief in China, waar het sinds 2008 liefst 21 procent meer investeert dan daarvoor.

Roland Berger ziet vijf oorzaken voor de krimp van de chemische industrie in Europa:

• De hogere kosten van energie en grondstoffen: waar de Verenigde Staten de concurrentiepositie van Europa ondermijnen met goedkope energie (schaliegas), doet het Midden-Oosten dat met zijn nabijheid van grondstoffen (olie).
• Concurrentie van nieuwe chemische clusters: opkomende economieën als India en China breiden hun chemische industrie in rap tempo uit. Zo zal India volgend jaar een netto-exporteur worden van polyethyleen, de meest gebruikte kunststof.
• Ongelijk speelveld: de Europese industrie concurreert met de hele wereld en heeft daarbij als extra handicap het groeiend aantal EU-reguleringen. Dat is sinds 2008 met 56 procent toegenomen, wat leidt tot hogere kosten voor de Europese chemiesector.
• Ook de Europese maakindustrie krimpt, wat leidt tot minder vraag naar chemische producten.De vraag naar chemische producten verandert snel, waardoor nieuwe productiemethoden en businessmodellen vereist zijn.
• De vraag naar chemische producten verandert snel, waardoor nieuwe productiemethoden en businessmodellen vereist zijn.

'Terwijl in regio’s als Azië of het Midden-Oosten voortdurend nieuwe fabrieken opengaan, heeft Europa het hoogste percentage fabriekssluitingen’, zegt Douma. Toch is hij niet pessimistisch. ‘De Europese chemische industrie is gewend aan mondiale concurrentie. Dit is niet de eerste transformatie van de chemische industrie, maar de vierde.’

Chemie 4.0

Volgens Roland Berger is de tijd van de ‘Chemie 4.0’ aangebroken, waarin het optimaal gebruik van energiebronnen en grondstoffen, digitalisering van de industrie en een focus op de klant centraal komen te staan. Douma: ‘Klanten zoeken oplossingen en niet slechts producten. De chemische industrie kan hierop inspelen door haar expertise te vertalen naar technologie. Hierop moet de industrie vol inzetten. Het goede nieuws is dat we in toenemende mate zien dat Europese bedrijven begonnen zijn met deze transitie.'

De studie "Chemicals 2035", gearing up for growth is online te vinden of op te vragen bij Isabel Straub: 020-7960600 of [email protected] . Zij kan u ook in contact brengen met Erwin Douma.